انواع عروسک گردانی نمایشی
نمایش عروسکی از جنبههای گوناگون دارای تفاوتهای بسیاری است اما یکی از اصلیترین تفاوتها که نمایش عروسکی را به چند دسته تقسیم میکند، شیوه اجرای آن است.در ادامه نمونههایی از شیوههای گوناگون نمایش عروسکی را معرفی میکنیم.
نمایش عروسکی سایه
این نوع نمایش دارای قدمتی چند هزار ساله است و پیوندی بسیار جدی با مفاهیم مذهبی، عرفانی، افسانهای و… دارند. در نمایش عروسک سایهای، سایه ها شمایل روح دارند و از دنیایی دیگر آمده و مفاهیمی از آنجا به خود به همراه آوردهاند. در این نمایش عموما فردی با استفاده از تن پوش و ماسک در صحنه حاضر میشود و نقش موجود انسانی را بازی میکند. علاوه بر این شخصیت، روح یا همان سایه موجود در صحنه، نمایانگر ارواح پلید و یا درون انسان بوده که به شکلی متفاوت از بازیگر، هنرنمایی میکند.
نمایش عروسکی دستکشی
در این نمایش عروسکها به گونه ای طراحی شدهاند که مانند دستکش برای عروسک گردان عمل کرده و سبب می شوند عروسک گردان با استفاده از انگشتان خود آنها را به حرکت درآورد. عروسک گردان در این نمایش انگشت سبابه خود را برای بخش سر عروسک و دیگر انگشتان را به جای دستها مورد استفاده قرار می دهد. یکی از نکاتی که در این نمایش بسیار اهمیت دارد، نحوه استفاده از انگشتان است زیرا اگر انگشتان به درستی حرکت کنند، میتوانند ظریفترین حرکات را به بهترین شکل ممکن به نمایش درآورند
نمایش عروسکی نخی
نمایش عروسکی نخی نوعی نمایش است که در آن، عروسکها با کمک نخ های نامرئی و با همراهی عروسک گردان حرکت داده میشوند. این نوع نمایش که در ایران با نام خیمه شب بازی شهره است، دارای قدمتی ۱۰۰۰ ساله بوده و مفاهیمی تاریخی، فرهنگی و قومی با خود به همراه دارد. حتما می دانید که یکی از اصلیترین شخصیتهای نمایش خیمه شب بازی، “مبارک” است که با ظاهری سیاه بر صحنه حاضر می شود.
نمایش عروسکی میله ای
نمایش میلهای، نوعی نمایش عروسکی است که عروسکها در آن یک میله اصلی در سر خود دارند تا عروسک گردان به وسیله آن بتواند عروسکها را جابهجا کرده و جلو و عقب ببرد. این نوع عروسکها دارای طرفداران بسیاری هستند زیرا عروسک گردان میتوان با سرعت عمل بالایی عروسکها را تکان دهد. از طرف دیگر این عروسکها میتوانند تا اندازه بسیار بزرگی ساخته شده و مورد استفاده قرار بگیرند.
نمایش عروسکی سیاه
در این نمایش که برگرفته از نمایش “بن راکو” است، از زمینه سیاه در صحنه، پوشش و چهره سیاه عروسک گردانان، رنگهای ماوراء بنفش و عروسکهای شب رنگ استفاده میشود. علت این اتفاق چنین است که تماشاگر هیچ دیدی نسبت به عروسک گردان نداشته باشد و تمام توجهش به سمت عروسکها سوق پیدا کند. یکی از مهمترین ویژگیهای نمایش عروسکی سیاه این است که میتواند قدرت تخیل را افزایش داده و سبب شود حرکت اشیا واقعی به نظر برسد.