نمایش عروسکی

نمایش عروسکی چیست؟

نمایش عروسکی که با نام خیمه شب بازی نیز معروف بوده، یک نوع از نمایش است که در آن به جای استفاده از بازیگران، از عروسک یا اشیا استفاده می‌شود. این عروسک‌ها که عموما با ظاهر انسان و حیوان ساخته می‌شوند، توسط فردی که وظیفه عروسک گردانی را بر عهده دارد، حرکت می‌کنند.
عروسک‌گردانی به چندین و چند روش انجام می‌گیرد که نمونه‌های آن عبارتند از کمک گرفتن از دست‌های عروسک گردان یا استفاده از نخ که به بخش‌های گوناگون از بدن عروسک وصل شده است.

تاریخچه عروسک گردانی 

ایرانیان جزو نخستن کشورهایی بوده که عروسک گردانی در آن رواج داشته است. پس از آن این هنر به سمت ترک‌های عثمانی گرایش پیدا کرده و با تغییرات متعددی در آنجا روبه‌رو شد. ترک‌ها با تحول این هنر، نام آن را نیز به “چشم سیاه” تغییر دادند.

البته باید به باورهای دیگری هم در خصوص تاریخچه عروسک گردانی توجه کنیم زیرا عده‌ای بر این باورند که عروسک گردانی از سمت کشورهای جنوب شرقی آسیا و چین وارد ایران شده است.

 

در گذشته هدف اصلی نمایش‌های عروسکی، مقاصد مذهبی بود، به شکلی که مورخان آن را راهکاری برای گسترش باورهای دینی میان عامه مردم می‌دانستند. از طرف دیگر باید گفت سالن نمایش عروسکی در گذشته همچون امروزه نبود، بلکه این هنر در خیمه‌هایی بزرگ که عموما با دو چراغ روشن می‌شدند، انجام می‌گرفت.

همچنین در ایام قدیم، محل اجرای نمایش عروسکی یک صندوق بود که یک طرف آن به سوی تماشاچیان بوده و بخش‌های دیگر آن یک محیط بسته همچون اتاق را به نمایش می‌گذاشت. در این شرایط عروسک گردانها در پشت صندوق قرار می‌گرفتند و به وسیله نخ‌هایی که به عروسکها وسط بود، آنها را به حرکت در می‌آورند.